Landscape & Environment Management – Water en Ruimte 2019

Opdracht: Klimaatadaptatie in de Alblasserwaard

Opdrachtgever: Stichting BlauwZaam (http://www.blauwzaam.nl)

Omschrijving van de opdracht

Gebied

De Alblasserwaard- Vijfheerenlanden (AV) is een typisch Nederlandse ‘waard’, ingesloten door de rivieren de Lek, de Noord en de Merwede (in respectievelijk het noorden, westen en zuiden) en de kanalen Oude Zederik, Merwedekanaal en de Linge in het oosten. Het watersysteem is iconisch voor het Nederlandse waterbeheer en het molencomplex van Kinderdijk is UNESCO werelderfgoed. De Alblasserwaard - Vijfheerenlanden  bestaat voornamelijk uit agrarisch gebied met een aantal steden op de oeverwallen van met name de Merwede en de Noord.

Gevolgen van klimaatverandering

Als gevolg van klimaatverandering zal ‘s winters de neerslag in het gebied toenemen (wateroverlast), terwijl men ’s zomers juist langere periodes van droogte kan verwachten (wateronderlast). De hevigheid van buien (extreme neerslag) neemt ’s zomers en ’s winters toe en de gemiddelde temperatuur zal in alle jaargetijden stijgen. Door stijging van de zeespiegel en hogere waterstanden in de rivieren komt de afvoer van water uit de polders in de knel. Problemen die reeds in het gebied spelen zoals bodemdaling, lage biodiversiteit en slechte waterkwaliteit verergeren door klimaatverandering. Daarnaast leggen schade door droogte, hitte of wateroverlast extra druk op agrariërs die door andere oorzaken al moeite hebben om het hoofd boven water te houden.

Toekomstvisie Waterschap Rivierenland

Om het watersysteem van de Alblasserwaard toekomstbestendig te maken heeft Waterschap Rivierenland in 2017 de ‘Visie voor 2050 op het watersysteem in de Alblasserwaard’ opgesteld. Deze visie stelt een andere inrichting van het watersysteem voor en beschrijft de maatregelen die nodig zijn om dit te realiseren. In de visie wordt de relatie met bodemdaling, waterkwaliteit, natuurwaarden en recreatie benoemd, maar niet verder uitgewerkt in maatregelen.

Praktijkopdracht voor studenten

De praktijkopdracht van het vak Water en Ruimte richt zich specifiek op deze aan waterbeheer gerelateerde thema’s. De opdracht voor studenten is om te onderzoeken welke kansen er zijn voor het ‘meekoppelen’ van andere opgaven die door klimaatverandering beïnvloed worden, met de toekomstige aanpassingen van het watersysteem zoals beschreven in de visie van Waterschap Rivierenland.

Opdrachtgever

Stichting BlauwZaam is een netwerk van ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties uit de regio en heeft als doel om de regio te verduurzamen, samen met lokale organisaties. BlauwZaam heeft verschillende werkgroepen, waaronder de werkgroep water. Waterschap Rivieren Landen (WSRL) is onderdeel van deze werkgroep en zal voor deze opdracht als opdrachtgever optreden. Deze opdracht sluit aan bij het project Blauwgroen fundament van BlauwZaam, een project wat zich richt op het inzichtelijk maken van klimaatverandering, de gevolgen daarvan en de kansen om deze gevolgen te beperken of positief te benutten voor alle partijen die betrokken zijn bij het gebied (overheid, ondernemers, onderwijs, burgers).