Goed groenbeheer als antwoord op klimaatverandering een terugblik

Klimaatadaptief groenbeheer

Hittestress, hoosbuien en opwarming van de aarde vragen om actie. Iedere keer als er nieuwe scenario’s rondom de effecten van klimaatsveranderingen worden geformuleerd moeten deze binnen een paar jaar weer naar boven worden bijgesteld (IPCC, 2018). Deze opwarming resulteert in meer regenval over kortere periodes en langere droogte. Dit heeft hittestress en wateroverlast tot gevolg. Extremen zullen de norm worden. Gelukkig landt dit feit steeds meer bij zowel de grote als kleine overheden. In de recent gepresenteerde kennisagenda van het ministerie van LNV is er bijvoorbeeld een grote plek gereserveerd voor vraagstukken rondom de adaptatie op het toekomstige klimaat. Ook de verplicht gestelde klimaatstresstest die iedere gemeente moet uitvoeren laat de urgentie en het draagvlak voor dit onderwerp zien.

Al deze acties en agenda’s zijn zeer positief, maar richten zich vooral op inrichtingsvraagstukken. In deze vraagstukken komen gelukkig ook veel groene oplossingen aanbod. Denk hierbij aan groene retentie daken, vervangen van betegeld substraat voor een meer open bodem, het plaatsen van het juiste plantmateriaal, e.d. 

Goed beheer is het halve werk
Een belangrijk aspect dat echter onbelicht blijft is het beheer. Terwijl hier mogelijk de grootste winst te behalen is. Als het groen in welke vorm dan ook eenmaal is aangelegd, moet het beheerd worden. Voor dit beheer bestaan er voorgeschreven pakketten met maatregelen, de zogenaamde groenbestekken. Deze worden vormgegeven en beheerd door het CROW. Het afgelopen decennium zien we in deze bestekken ook een transitie van traditioneel naar meer ecologisch groenbeheer, waarbij er steeds meer aandacht komt voor de biodiversiteit. Een hele positieve beweging die op veel plekken zijn vruchten afwerpt. Een klimaat adaptief groenbestek bestaat echter nog niet. Hier gaan we met dit KCNL project verandering in brengen.

KennisCentrumNatuurLeefomgeving (KNCL) brengt daar verandering in. 

Het KCNL is een knooppunt van de 4 O’s: Onderwijs, Overheden, Ondernemingen en (maatschappelijke) Organisaties. Door deze samenwerking helpen we innovatievragen uit het veld te beantwoorden, kennis te ontwikkelen, te verzamelen en te verspreiden via het onderwijs. Zo zorgen we voor een innovatieve sector met goed opgeleide medewerkers.

Het doel is drieledig:
Aller eerst willen we de groenvoorzieners van de toekomst bewust laten worden van de klimaatverandering en hoe hier met groenbeheer op in te spelen is. Ten tweede willen we een aanzet doen om echt concreet een groenbestek te gaan vormgeven, dat gedekt en uitgegeven is door het CROW (partner in project), vanuit het oogpunt van klimaatadaptatie. Groenvoorzieners moeten in de toekomst in hun aanbestedingen klimaatadaptief beheer in hun afwegingskader mee kunnen nemen. Deze zijn mogelijk goed te combineren met een bestekken die meer gericht zijn op biodiversiteit, om zo een toekomst bestendig beheerplan vorm te kunnen geven.

Groene Hotspot Houten
Ten derde willen we Groenvoorzieners (mbo, vmbo) van de toekomst in de praktijk laten werken en laten experimenteren met deze nieuwe beheervormen binnen de Groen Hotspot in Houten.

Waarom Alblasserwaard-Vijfherenlanden? 
De regio Alblasserwaard-Vijfherenlanden kampt met veel van de boven beschreven problematiek. Deze laaggelegen veenpolder kampt met wateroverlast en droogte en zal hier in de toekomst nog vaker mee worden geconfronteerd.

Waarom samen met BlauwZaam?
De waterwerkgroep met o.a. Blauw Groen Fundament en het Prachtlint van Stichting BlauwZaam streeft er naar om de bewustwording van de bewoners van deze regio rondom deze thematiek te vergroten en met dit verworven draagvlak groene initiatieven in regio te starten. Deze stichting werkt ook al jaren samen met het Onderwijs en vormt met de Ondernemers een op duurzaamheid gericht netwerk. Om deze redenen is dit het perfecte casusgebied om de klimaat adaptieve groenbestekken binnen vorm te geven.