Gerbrand Schutten
Sinds het midden van de jaren negentig wordt er aan het thema “passagiersvervoer over water als nieuwe vorm van openbaar vervoer” volop aandacht besteed. Daarvoor was het voor overheid en vervoerders een vrij onbekend alternatief ter bestrijding van de fileproblematiek. Opvallend, omdat de boot als pleziervaartuig buitengewoon populair is en deze in veel landen al jaren wordt ingezet als openbaar vervoermiddel. Denk daarbij aan steden als Venetië, Lissabon, Hamburg, Londen, Istanbul, Kopenhagen, San Francisco, Sydney en veel steden in Zuidoost Azië. ??In 1999 gaf de toenmalige minister van Verkeer van Nederland, Annemarie Jorritsma-Lebbink, opdracht voor het uitvoeren van 4 grote Openbaar Vervoer over Water veerexperimenten in stedelijke agglomeratie gebieden zoals Amsterdam en Rotterdam. Om daarmee de problemen ten gevolge van de groeiende congestie (de filedruk) te verminderen en tevens de ontwikkeling van steden en gebieden vanuit een economisch oogpunt te stimuleren. En met succes; anno 2016 worden in Zuid-Holland jaarlijks ruim 6 miljoen reizigers over het water vervoerd, waarvan een kleine 2 miljoen via het OV over Water netwerk van de Waterbus. Niet alleen groeit dat aantal nog steeds aanzienlijk, ook scoort de Waterbus jaarlijks hoog in de landelijke OV Klantenbarometer, met in 2013 zelfs een 1e plaats.
Met de gunning aan Aquabus BV, de joint venture van Arriva Personenvervoer en Koninklijke Doeksen die de Waterbus exploiteert, heeft de provincie Zuid-Holland de aanwezigheid van de Waterbus tot het jaar 2022 voor de regio veilig gesteld. Deze zekerheid heeft echter niet tot gevolg dat wordt berust in hetgeen wat in de eerdere elf jaar is neergezet. De reizigers faciliteiten kunnen namelijk nog adequater, de attractiewaarde hoger en de schepen duurzamer. Dat laatste is een complexe opgave. De maritieme wereld is, anders dan bijvoorbeeld de automotive branche, relatief klein en de technieken wezenlijk anders. Daar komt bij dat binnen het Waterbus systeem wordt gevaren met voornamelijk snelle schepen (tot 40 km/h) en daarvoor zijn maar weinig betrouwbare en efficiënte maatregelen beschikbaar, laat staan dat de wetgeving ruimte biedt voor groene systemen. Iets wat aan de reiziger overigens vaak voorbij gaat; die wil graag snel, goedkoop, comfortabel en frequent reizen. Maar er vooral op kunnen vertrouwen dat de boot vaart zoals is beloofd op de website, conform de dienstregeling. Toch heeft Waterbus een aantal interessante maatregelen genomen en op stapel staan om het verbruik van 2 miljoen liter gasolie per jaar te verlagen en bij te dragen aan de regionale emissie doelstellingen. Het meest bijzonder is het EU project B(attery) B(oat) Green project, waarbinnen met 6 Europese partners een 100% elektrische ferry op luchtkussentechniek wordt ontwikkeld. Het testvaartuig is begin augustus in Riga (Letland) te water gegaan en komt hoogstwaarschijnlijk in het najaar van 2016 naar de regio Drechtsteden. Van belang is dan nog te weten dat het personenvervoer over water, dat wel eens wordt vergeleken met een verlengd fietspad, sterk kan bijdragen aan de ruimtelijke ontwikkeling van een gebied. Op diverse Waterbus haltelocaties zijn bouwprojecten gestart of helpt de Waterbus aan het verminderen van het aantal autobewegingen over de weg. Bovendien moet het bestedingsgedrag van de recreatieve en toeristische gebruikers (circa 45% van het totaal) niet worden onderschat.
Het aantal reizigers gaat wat Waterbus betreft de komende jaren verder toenemen door het uitbreiden van het vaarnetwerk. Samen met de provincie Zuid-Holland, de Drechtsteden en bijvoorbeeld rederij collega Riveer wordt gekeken naar een koppeling van beide netwerken in Hardinxveld. Daarnaast gaat Waterbus de samenwerking met de Droomfonds natuurorganisaties de vaarten naar het Haringvliet verder uitbreiden en wordt een snelle vaarverbinding Ridderkerk - Kinderdijk - Lekkerkerk - Schoonhoven onderzocht. Tenslotte bestaan er veel nieuwe mogelijkheden in Rotterdam, zowel aan de oost- als westkant van de stad, in combinatie met de elektrische fiets en auto en een veel meer multifunctionele halte, de Waterhub geheten. Zo stapt de Waterbus steeds meer over op vraaggestuurd in plaats van aanbod gerelateerd ondernemen, staat de mobiliteit in plaats van het vervoermiddel centraal en ligt de focus in toenemende mate op de bestemmingen in de keten, in plaats van de schepen zelf.
Ik hoop u te mogen begroeten en vertel u graag meer tijdens de workshop.